zaterdag 25 januari 2025

BWV 260 Allein Gott in der Höh sei Ehr


BWV 260 Allein Gott in der Höh sei Ehr (in G groot)

Jaar van deze compositie uiterlijk 1725.

Allein Gott in der Höh' sei Ehr'
Und Dank für seine Gnade,
Darum daß nun und nimmermehr
Uns rühren kann kein Schade.
Ein Wohlgefall'n Gott an uns hat,
Nun ist groß' Fried' ohn' Unterlaß,
All' Fehd' hat nun ein Ende.

Allein Gott in der Höh sei Her, BWV 260 Ton Koopman · Amsterdam Baroque Choir

Allein Gott in der Höh' sei Ehr', BWV 260 · Chamber Choir of Europe & Nicol Matt

Tekst: Nikolaus Decius (1523) Melodie: naar gregoriaans

Nikolaus Decius, andere naamvormen Nikolaus Tech, Tecius, Degius, Deeg, Teach, Hovesch, een curie (* rond 1485 in Hof (Saale); † na 1546) was een Duitse monnik, predikant, cantor, hymneschrijver en Pruisisch hervormer.
Decius bezocht de Latijnse school van de Franciscanen in zijn geboortestad en schreef zich in 1501 in aan de Universiteit van Leipzig. Nadat hij in 1506 zijn Baccalaureus artium had behaald, werd hij benedictijner monnik. Vanaf 1515 werkte hij als predikant in het klooster in Braunschweig en van 1519 tot 1522 als predikant in het Augustijnenklooster Steterburg in Salzgitter. Vervolgens werd hij stadsschoolmeester in Hannover en keerde hij korte tijd terug naar Braunschweig om daar les te geven aan de Ägidienschule. Tijdens zijn periode als predikant schreef hij een stichtelijk boek in het Nederduits en liturgische Nederduitse gezangen.
In het wintersemester van 1523/24 ging hij naar Wittenberg om theologie te studeren onder Maarten Luther, door wiens ideeën hij werd beïnvloed. Op advies van Luther volgde hij de roeping van hertog Bogislaw van Pommeren om als predikant naar Stettin te komen. Hier hielp hij Paul vom Rode bij het invoeren van de Reformatie tot 1527.
Vervolgens vertrok hij naar Oost-Pruisen. Hij werd diaken in Liebstadt en vervolgens leraar aan de Latijnse school in Bartenstein. In 1534 werd hij diaken in Mühlhausen in Oost-Pruisen en zorgde hij voor ontheemde Nederlandse vluchtelingen die zich daar vestigden vanwege hun gereformeerde geloof; Hijzelf werd beïnvloed door het gereformeerde gedachtegoed. In 1540 werd hij door Albrecht I van Brandenburg-Ansbach naar Koningsbergen gehaald als hofprediker en assistent-cantor. In 1543 keerde hij als predikant terug naar Mühlhausen. In 1546 verliet hij de plaats en daarna is zijn spoor verdwenen.
Opvallend is dat Luther Decius na zijn vertrek uit Wittenberg niet meer vermeldt en dat de liederen van Decius in Luthers gedrukte verzamelingen ontbreken. De neiging van Decius tot het Zwinglianisme wordt als een mogelijke reden gezien.
Tot zijn nalatenschap behoren kerkliederen die nog steeds in het protestantse gezangboek te vinden zijn. Ze behoren tot de eerste creaties van de opkomende protestantse kerk en waren bedoeld om de Latijnse liturgische elementen van het Gloria, Sanctus en Agnus Dei van de Romeinse mis te vervangen. Ook vandaag de dag zijn “Ere zij God in den hoge” en “O Lam Gods, onschuldig geslacht aan de stam van het kruis” niet alleen gebruikelijk in protestantse kerkdiensten. Het koraal “O Lamm Gottes unschuldig …” is in een herziene vorm te vinden in het openingsdubbelkoor van de Matthäus-Passion van J. S. Bach.
De liederen van zijn hand  behoren tot de oudste liederen van de reformatie.


 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

BWV 584 ‘Trio in g klein’

Orgelwerken Opnieuw een redelijk kort orgelwerk. Fragment BWV 584 Trio in G Minor · Marie-Claire Trio in G Minor · Michel Chapuis Trio in G...