BWV 342 ‘Heut’ triumphiret Gottes Sohn’ (in A mineur)
De paashymne, “Heut’ triumphiret Gottes Sohn,” verscheen voor het eerst in de Kinderspiegel (Eisleben, 1591) van Kaspar Stolzhagen, lutherse predikant in Iglau, in Moravië.
De melodie is te vinden in associatie met de hymne in Bartholomäus Gesius’ Geistliche_deutsche Lieder, gepubliceerd in 1601 in Frankfurt a. Oder, waar Gesius destijds Cantor was. De melodie verschijnt voor het eerst in 1601 en is zeker gecomponeerd door Gesius zelf.
Van de tekst van dit koraal zijn een aantal versies in
omgang. Voor de duidelijkheid laat ik het bij deze:
Heut triumphieret Gottes Sohn,
Der von dem Tod erstanden schon,
Alleluja, Alleluja!
Mit großer Pracht und Herrlichkeit,
Des danken wir ihm in Ewigkeit.
Alleluja, Alleluja!
Dem Teufel hat er sein Gewalt
Zerstört, verheert ihm all Gestalt,
Alleluja, Alleluja!
Wie pflegt zu tun ein starker Held,
Der seinen Feind gewaltig fällt.
Alleluja, Alleluja!
O süßer Herre Jesu Christ,
Der du der Sünder Heiland bist,
Alleluja, Alleluja!
Führ uns durch dein Barmherzigkeit
Mit Freuden in dein Herrlichkeit.
Alleluja, Alleluja!
Nun kann uns kein Feind schaden mehr,
Ob er gleich murrt, ists ohn Gefähr.
Alleluja, Alleluja!
Er liegt im Staub, der arge Feind,
Wir aber Gottes Kinder seind.
Alleluja, Alleluja!
Dafür wir danken allzugleich
Und sehnen uns ins Himmelreich.
Alleluja, Alleluja!
Es ist am End: Gott helf uns
All'n,
So singen wir mit großem Schall'n:
Alleluja, Alleluja!
Gott Vater in dem höchsten Thron,
Sant seinem eingebornen Sohn,
Alleluja, Alleluja!
Dem Heiligen Geist gleicher Weis
in Ewigkeit sei Lob und Preis.
Alleluja, Alleluja!
Kaspar Stolzhagen (Dichter) geboren: 24 november 1550 -
Bernau, nabij Berlijn, overleden: 17 januari 1595 - Iglau (tegenwoordig
Tsjechisch Jihlava), Moravië. Kaspar [Caspar] Stolzhagen [Stolshagen] werd
geboren in Bernau. Op dat moment woedde de pest in het stadje en bracht
honderden mensen om het leven. De vader, Joachim Stolzhagen, was predikant,
zoals blijkt uit zijn grafschrift. Hij speelde een belangrijke rol bij de
introductie van de Reformatie in Bernau en stierf op 36-jarige leeftijd. Kaspar
Stolzhagen volgde de middelbare school in Frankfurt aan de Oder. In 1568 begon
hij met de studie theologie en behaalde in 1570 zijn masterdiploma.
Na zijn studie was Kaspar Stolzhagen eerst Konrektor, later Rektor aan de
school in Bernau. In 1574 werd hij benoemd tot Rektor aan het Gymnasium in
Stendal. Twee jaar later verhuisde hij naar het parochiekantoor van de
plaatselijke Marienkirche en bleef 10 jaar in dit ambt. In 1587 werd hij
benoemd tot de eerste pastoor en superintendent van de Deutschen Gemeinde
(Duitse Gemeenschap) in Iglau. Het is dezelfde kerk waar Paul Speratus in
1522-1523 werkte. Stolzhagen ontwikkelde een harmonieuze relatie met de
Brüdergemeine in Moravië, maar vocht
strijdlustig tegen de wederdoopers. Naast de predikingsactiviteit was het
gedrukte missionaire woord hem dierbaar. Hiervoor had hij uit Stendal een
drukkerij gehaald, die hij vanwege ruimtegebrek niet in Iglau, maar in het
nabijgelegen Altenberg huisvestte. Economisch gezien bracht deze operatie
moeilijkheden met zich mee; er zijn slechts drie daar gedrukte werken bekend.
In 1593 promoveerde hij met zijn vriend, de hoogleraar theologie en toenmalig
rektor van de universiteit van Frankfurt aan de Oder, Joachim Becker. Het thema
van de promotie kan Stolzhagens missionaire inzet weerspiegelen. Op 17 januari
1594 stierf Kaspar Stolzhagen in Iglau.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten